Yêu cầu này được đề cập trong kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp về tình hình thị trường bất động sản mới đây. Cơ quan này đánh giá thị trường bất động sản hiện chưa phát triển tương xứng với tiềm lực do còn nhiều tồn tại, vướng mắc kéo dài.

Cụ thể, nguồn cung vẫn hạn chế, không đáp ứng nhu cầu của thị trường, trong khi cơ cấu sản phẩm chưa cân đối, thiếu nhà ở phù hợp cho người lao động, người trẻ, nhưng lại dư thừa biệt thự, nhà thấp tầng. Giá nhà đất hiện cũng chưa phù hợp với khả năng chi trả của người có nhu cầu thực. Tình trạng đầu cơ, thổi giá, lũng đoạn thị trường vẫn diễn ra tại nhiều khu vực, gây mất ổn định thị trường.

Trước thực trạng này, Thường trực Chính phủ yêu cầu các bộ ngành và địa phương khẩn trương làm rõ các yếu tố khiến giá bất động sản bị đẩy lên cao, gồm giá đất, nguyên vật liệu, lãi vay... Từ đó, các cơ quan liên quan cần xây dựng phương án cụ thể để giảm các thành tố làm tăng giá, mở rộng nguồn cung và nâng cao khả năng tiếp cận nhà ở cho người dân.

Chính phủ cũng nhấn mạnh việc xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân lợi dụng đấu giá để đẩy giá đất, gây ách tắc cho hoạt động phát triển dự án. Công tác quy hoạch được yêu cầu gắn với nhu cầu thực tế, bố trí đất sản xuất, kinh doanh hợp lý, tránh tình trạng quy hoạch treo hoặc không khả thi về hạ tầng.

Yêu cầu trên được đưa ra trong bối cảnh giá nhà đất tăng mạnh thời gian qua. Theo Bộ Xây dựng, quý I, giá nhà ở riêng lẻ và đất nền tại nhiều địa phương tăng mạnh, một số khu vực ghi nhận giá tăng 20-40%. Giá nhà tăng do nhiều nguyên nhân cộng hưởng, gồm chi phí đầu vào như vật liệu, nhân công, lãi vay neo cao; nguồn cung mới hạn chế vì vướng pháp lý; và tâm lý đầu tư đón đầu quy hoạch, hạ tầng.

Tại một số địa phương, giá đất tăng cao chỉ sau vài tháng, nhất là nơi có thông tin sáp nhập đơn vị hành chính hoặc nâng cấp đô thị...

Về lâu dài, Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng đề án mô hình "Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý". Mô hình này sẽ tích hợp toàn bộ quy trình giao dịch bất động sản - từ công chứng, thuế đến đăng ký giao dịch đất đai - lên môi trường điện tử, tương tự sàn chứng khoán. Mục tiêu nhằm minh bạch hóa thông tin tài sản, giá mua bán, hạn chế thất thu thuế và tăng hiệu quả quản lý, trình Thủ tướng trong tháng 6.

Bên cạnh câu chuyện giá nhà, Chính phủ yêu cầu cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính rườm rà, không cần thiết; loại bỏ các yêu cầu giấy tờ, hồ sơ phức tạp. Mục tiêu là giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết thủ tục và chi phí tuân thủ với các dự án bất động sản.

Các quy định liên quan đến chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định thiết kế, cấp phép xây dựng, kiểm tra nghiệm thu cũng được đề nghị nghiên cứu cắt giảm để rút ngắn quy trình, tăng tính minh bạch, giảm chi phí tiền kiểm, đồng thời siết chặt hậu kiểm. Những quy chuẩn, tiêu chuẩn gây phát sinh chi phí như chỗ đỗ xe, phòng cháy chữa cháy... nếu không còn phù hợp cũng sẽ được rà soát, sửa đổi hoặc bãi bỏ.

Ngoài ra, Thường trực Chính phủ yêu cầu nghiên cứu các chính sách hỗ trợ người có nhu cầu mua nhà ở thực, người trẻ tuổi, giúp họ tiếp cận nhà ở dễ dàng hơn, bảo đảm quyền có chỗ ở theo quy định của Hiến pháp.

Các địa phương cũng được giao nghiên cứu mô hình phát triển các khu nhà ở đa dạng phân khúc, bố trí hạ tầng kỹ thuật và xã hội đầy đủ tại các khu chức năng để người dân có thêm lựa chọn phù hợp với khả năng tài chính.

Phương Uyên